تاثیر تغییرات آب و هوایی در بهداشت عمومی

 ((تاثیر تغییرات آب و هوایی در بهداشت عمومی تا سال 2010 میلادی))

نظر به افزایش جمعیت ، پیشرفت تکنولوژی ،‌ زندگی ماشینی و شهرنشینی ، گسترش کارخانجات ، تخریب در زمین و جنگلها ، افزایش گازهای گل خانه ای (گازکربنیک اگزوز خودروها) ،گردو غبار ناشی از باد و طوفان، سوخت و احتراق ناقص انواع سوختهای کربن دار و فسیلی  و مواد شیمیایی و... سازمان جهانی بهداشت را بر آن داشت که به فکر تدوین شعار جهانی بیفتد و آن را جهت اجرا در سال 2008 میلادی به کشورهای مورد تعهد  ابلاغ نماید

شعار سال 2008 میلادی سازمان جهانی بهداشت (W.H.O) :

حفاظت از سلامت در برابر تغییرات آب و هوایی (Protecting  Health From Clinate Change )

مقدمه : پیام حفاظت از سلامت در برابر بحرانهای ناشی از تغییرات آب و هوایی ، سلامت را به عنوان موضوع اصلی مورد تاکید قرار می دهد . این پیام بدین دلیل انتخاب شده است که :

1-      تغییرات آب و هوایی تهدیدات فزاینده ای را برای امنیت بهداشت عمومی در سراسر دنیا مطرح می نماید.

2-      از طریق افزایش همکاری ،‌ جامعه جهانی می تواند آمادگی بیشتری را بدست آورده و با چالشهای بهداشت عمومی در اثر این تغییرات در سطوح مختلف (جهانی – منطقه ای – کشوری) مواجه گردند.:

نمونه فعالیتهایی که از طریق همکاری جهانی حاصل می گردد عبارتند از :

- تقویت نظارت ، مراقبت ، گزارش دهی و کنترل بیماریهای عفونی و مسری متاثر از تغییرات آب  و هوا

- تضمین استفاده بهتر و سالمتر از منابع آبی که در حال کاهش هستند.

- هماهنگی و هم فکری و اتخاذ روش واحد برای انجام اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

- تفسیر این پیام جهانی اشاره به نکات ذیل می باشد :

1- ایجاد ارتباط بین تغییرات آب و هوایی و بهداشت عمومی

2- امنیت بهداشت محیط زیست و انرژی

3- امنیت بهداشت عمومی و غذا

4- امنیت بهداشت عمومی و حمل و نقل

5- امنیت بهداشت عمومی و مسکن

برای تحقق شعار امسال (2008):

1- اقدامات همه جانبه جهانی و تلاشهای گسترده آژانسهای بین المللی – NGO ها – کشورها و ... حائز اهمیت است .

2- هم چنین شعار امسال فرصت مناسبی است که روی انرژی و تعهد مردم سرمایه گذاری نموده و به هدف مشترک نایل می آید.

3- این هدف جلب توجه جهانی و محلی و منطقه ای را به دنبال داشته و تلاش می نماید که افراد ساکن روی کره خاکی زیان کمتری از تغییرا ت آب و هوایی ببینند و آسیب کمتری متوجه آنها شود.

هدف W.H.O از طرح شعار سال 2008 :

1- سلامت در میان بخشهایی از بهداشت عمومی و جامعه قرار می گیرد که بیشترین تاثیر را می پذیرد.

2- سلامت متاثر از تغییرات آب و هوایی است از جمله :

 - مرگ و میر بدنبال گرمای زیاد

- افزایش تعداد پشه ها به دلیل گرما و به دنبال آن بیماریهای منتقله از طریق ناقلین بیماری

 – کم آبی، خشکسالی ، آلودگی آب و به دنبال آن  بیماریهای منتقله از آب و غذا و خطر بروز وبا

4- عدم دسترسی سهل و آسان به آب سالم و به دنبال آن بروز بیماریهای عفونی

5- سالیانه 3 میلیون نفر به دلیل شرایط بد آب و هوایی به علت بیماریهای مالاریا – اسهال و  سوء تغذیه تلف می شوند.

6- به دلیل افزایش درجه حرارت ، بهداشت عمومی نیز دستخوش تاثیرات منفی ناشی از آن در جهان می گردد.

7- گازهای گلخانه ای  منشاء آنها اساسا" از کشورهای صنعتی است اما خطرات تدریجی آنها متوجه جوامع فقیر کشورهای در حال توسعه می گردد.

در ابتدای سال جاری درسطح استان کرمانشاه و بخصوص حوزه شهرستان پاوه تغییرات هوا و وجود هوای آلوده برای عموم ملموس بود و این بدلیل خشک سالی و تغییرات جوی و وجود بادهای فصلی و منطقه ای و بدنبال آن ایجاد گرد و غبار و پراکندگی ذرات ریز معلق خاک در هوا ، فضای آلوده و غیر قابل تحمل برای بیماران آسمی و تنفسی و آلرژی و قلبی و کلیوی ایجاد کرده است.

بهمراه این ذرات ریز معلق در هوا ممکن است عوامل ریزبیماریزا از جمله ویروسها در فضا جابجا و به محیط و انسانها منتقل شوندو سبب بیماریهای فصلی دستگاه تنفسی گردند و حتی ایجاد گلودردها ی مزمن وسایرناراحتیهای دستگاه تنفسی را سبب شوند.

همچنین آلودگی هوای اخیر می تواند آلرژی فصلی را تشدید و کسانیکه نسبت به این بیماری حساس هستند(حدود 25%‌ جمعیت جهان) بیشتر در معرض ابتلا بوده و می تواند همه گیری ایجاد نماید . ضمنا"‌ این بیماری علائمی از جمله : گرفتگی و آبریزش بینی– عطسه های مکرر و خارش بینی – احساس کمبود هوا و تنفس همراه با صدای خس خس و در نتیجه خستگی و عصبی شدن را بدنبال دارد. هوای آلوده در مجموع به تمام مخاطها و نقاط باز بدن می تواند آسیب برساند

لذا برای پیشگیری بایستی

1- حتی المقدور از منازل خارج نشوید 2- گروههای آسیب پذیر مانند سالخوردگان و خردسالان از تردد درهوای آلوده خودداری کنند  3- حتی المقدور بیماران آسمی و تنفسی و قلبی و کلیوی  از ماسک استفاده کنند  4- کارگرانیکه در فضای باز کار می کنند دستمال مرطوب جلوی دهان و بینی قرار دهند یا هر ساعت یک بار با آب بینی و چشمها و دهان خود را شستشو دهند.

در حال حاضر این مشکلات در کشورهای قاره های مختلف به شرح ذیل وجود دارند و شامل موارد ذیل است :

1-  قاره آفریقا ،‌سوء تغذیه به خاطر کم شدن 50% از محصولات کشاورزی ناشی ازاین تغییرات آب و هوایی

2-  قاره آسیا، مرگ ناشی از اپیدمی بیماریهای اسهالی به دنبال سیلها و خشکسالی در شرق و جنوب شرقی که به حاطر تغییرات در چرخه آب رخ می دهد.

3- قاره اروپا ، وجود آتش سوزیهای متعدد به دلیل افزایش درجه حرارت و گرما

4-  قاره آمریکای لاتین ، وجود گرسنگی در جامعه به خاطر کاهش تولید تعدادی از محصولات کشاورزی و  و حیوانات اهلی ومخزن گوشت قرمز و در مقابل آن افزایش جمعیت .

5-  آمریکای شمالی ، اثرات منفی بهداشت عمومی بالقوه ناشی از افزایش تعداد و مدت و شدت امواج  گرما و اشعه.

تاثیرات منفی تغییرات آب و هوایی در شیوع سمهای مختلف :

- زندگی ماشینی و وقوع مسمومیتهای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات ، صنایع شیمیایی و نظامی ،‌ استفاده از وسایل گازسوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان هوای پاک و سالم مورد نیاز به دلیل کم بود یا نبود امکانات تهویه ای خطرات جدی رامتوجه سلامت افراد جامعه می سازد.

- آمار مسمومیتهای دارویی منجر به فوت در سال 85 در ایران 322 مورد و موارد فوت ناشی از سموم 749 نفر .

- تعداد مسمومین 30 هزار که 12 هزار نفر بستری شده ،  500 نفر نیز در بخشهای ویژه نگهداری و 120 نفر نیز فوت کرده اند.

به طور عمده عوامل مسمومیت زا عبارتند از :

1- گاز مونواکسید کربن و دیگر گازهای موجود سمی   2- سموم دفع آفات    3- مواد بهداشتی شوینده و آرایشی   4- گیاهان سمی    5- فلزات سنگین    6- گزیدگیها   7- غذاهای آلوده به سموم و مواد شیمیایی   8- مسمومیتهای دارویی.

با توجه به تناسب گازهای مونواکسید کربن به آلودگی هوا و هم سویی با تغییرات آب و هوایی به موضوع گاز مونواکسید کربن و دودکش و مسمومیت ناشی از آن اشاره می گردد :

به دلیل سرد بودن هوا در زمستان 86 مسمومیت با گاز بی رنگ و بی بوی مونواکسید کربن بالا رفت به طوری که در یک روز از دیماه 10 نفر در تهران بدلیل این گاز جان باختند و 22 نفر نیز از مرگ حتمی نجات یافتند.

گاز مونواکسید کربن بر اثر احتراق ناقص انواع سوختهای کربن دار ایجاد می شود. هنگامیکه از راه استنشاق وارد ریه ها میگردد باعث ایجاد اختلال در انتقال و تحویل اکسیژن به سلول شده و مصرف اکسیژن توسط سلول نیز دچار مشکل می گردد و ناخواسته سلول دچار کمبود اکسیژن شده و به دنبال آن خفگی و مرگ ناشی می شود.

معمولا" مسمومیتها به دلیل سهل انگاری ها در زمینه استفاده از وسایل گرمایشی اتفاق می افتد که به دلیل نصب نادرست این وسایل است .

- تعمیر وسایل گرمایشی بدست افراد غیر مجرب و بی تجربه و نصب آنها از سوی افراد خانواده باعث ایجاد خطر می گردد.

- بدنبال احتراق ناقص مواد سوختنی مونواکسید کربن تولید شده و چنانچه این گاز به خارج از فضای اتاق نرود باعث بروز مسمومیت در افراد خانواده شده و درصورت انتقال به خارح از محل زندگی موجب آلودگی هوا می شود..

- بررسی ها نشان داده است بیشتر مسمومیتهای ایجاد شده ، بدلیل نصب نادرست دودکشها در منزل است. کودکان ،‌زنان باردار و سالمندان گروه آسیب پذیر و در معرض خطر با مونواکسید کربن هستند . همچنین غلظت مونواکسید کربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است .

تهوع و استفراق و در موارد شدید دل درد و حالت خواب آلودگی ، کسلی ، خستگی ، کاهش قدرت عضلانی ، سوزش چشم و مخاط ،‌ بیحالی و ضعف ممکن است به دنبال این مسمومیت رخ دهد.