استاندارد سازی IUD گذاری
مواردی که کارگذارنده IUD باید انجام دهد
1- بررسی وسایل ( قبل از معاینه لگن / گذاشتن IUD )
- از تمیز و محفوظ بودن اتاق کارگذاری IUD اطمینان حاصل کنید .
- از آماده و استریل بودن ( توجه به تاریخ استرلیزاسیون ) وسایل مورد نیاز برای معاینه لگن / گذاشتن IUD و لوازم مورد نیاز برای شوک وازوواگال اطمینان حاصل کنید .
- بسته های IUD را از نظر باز نبودن و سالم بودن بسته بندی و تاریخ انقضاء آن بررسی نمائید .
- شکل ظاهری IUD ها را از نظر سالم ، کامل و در جای خود بودن اجزاء آنها بررسی کرده و در صورت نامناسب بودن هر کدام از استفاده از ان IUD خودداری کنید .
2- ارزیابی قبل از کارگذاری IUD ( قبل از آماده شدن متقاضی برای کارگذاری IUD )
- سلام و خوشامد گویی به متقاضی
- به متقاضی اطمینان دهید که صحبتها محرمانه خواهد ماند .
- در مورد شرح حال بهداشت باروری متقاضی ( سن ، تعداد زایمان و وضعیت قاعدگی ) از وی سوال کنید .
- از اینکه متقاضی به طور مناسب در مورد : مکانیسم عمل ، اثر بخشی ، عوارض شایع ، آگاهی از سایر روشهای موجود تنظیم خانواده مشاوره شده است اطمینان حاصل کنید . (MUST )
- ضمن نشان دادن IUD واقعی برای متقاضی در مورد اقداماتی که انجام خواهد شد توضیح دهید .
- به مناسب بودن زمان مراجعه متقاضی برای کارگذاری IUD توجه داشته و در صورت مراجعه فرد در زمانی غیر از خونریزی قاعدگی – پس از زایمان یا سقط ضمن انجام ارزیابیهای لازم تاریخ مراجعه فرد را مشخص کنید .
- سابقه پزشکی متقاضی را گرفته و از نداشتن موارد منع استفاده از این روش توسط فرد اطمینان حاصل کنید
- از خالی بودن مثانه متقاضی اطمینان حاصل کنید .
- به متقاضی کمک کنید تا بطور صحیح بر روی تخت ژنیکولوژی قرار گیرد
- دستکش معاینه یکبار مصرف را به دست کنید
- معاینه قسمت خارجی دستگاه تناسلی شامل بررسی کشاله ران ، ناحیه لگن ، ولو و پرینه را انجام دهید .
- با دقت و به آرامی اسپاکلوم را برای متقاضی بگذارید .
- واژن و سرویکس را از نظر وجود موارد غیر طبیعی بررسی کنید .
- با دقت و به آرامی اسپاکلوم را از واژن خارج کنید .
- معاینه دو دستی را بویژه درباره بررسی اندازه ، قوام و وضعیت قرارگیری رحم انجام دهید . (MUST )
- دستکش معاینه را از دست خارج کنید .
- از سالم بودن فرد برای استفاده از IUD اطمینان حاصل نموده ( با توجه به شرح حال – معاینه دو دستی و زمان مناسب از نظر خونریزی قاعدگی ) و در صورت نامناسب بودن فرد برای دریافت این خدمت از کارگذاری IUD برای وی خودداری کنید . (MUST )
3-آماده کردن IUD در داخل بسته استریل و اندازه گرفتن عمق رحم با هیسترومتر
- از اینکه بازوی عمودی T داخل لوله کارگذاری قرار گرفته است اطمینان حاصل کنید
- بسته IUD را در یک سطح تمیز ، صاف و سفت قرار داده بطوریکه سطح شفاف و پلاستیکی آن به سمت بالا قرار گیرد ضمنا" دقت کنید که کلیه مراحل آماده سازی IUD می بایست از روی پوشش پلاستیکی انجام گیرد .
- بسته IUD را از پایین ( طرفی که انتهای حلقه ای میله سفید قرار دارد و طرف مقابل قسمت مسی ) به اندازه یک سوم باز کنید
- میله سفید را به صورت زیر در داخل لوله کارگذاری قرار دهید : . (MUST )
مرحله اول : بلند کردن بسته از روی میز بطوریکه انتهای باز آن به سمت بالا قرار گیرد
مرحله دوم : تا کردن قسمت باز شده پلاستیک شفاف به روی خود
مرحله سوم : استفاده از دست آزاد برای محکم گرفتن لوله کارگذاری روی کاغذ مشخصات
مرحله چهارم : دقت در لمس نکردن سایر قسمتهای میله سفید بجز حلقه آن
مرحله پنجم : قرار دادن میله سفید در داخل لوله کارگذاری به طوریکه به انتهای بازوی عمودی T برسد .
- مجددا" بسته IUD را بر روی سطح صاف به صورتی قرار دهید که سطح پلاستیکی و شفاف آن به سمت بالا قرار گیرد .
3-آماده کردن IUD در داخل بسته استریل و اندازه گیری عمق رحم با هیسترومتر
- بازوهای T را به صورت زیر خم و در داخل لوله کارگذاری قرار دهید : . (MUST )
مرحله اول : با یک دست از روی پوشش شفاف بسته ، بازوهای T شکل IUD را بوسیله انگشتهای شست و سبابه لمس و آنها را در محل خود نگه دارید
مرحله دوم : با کمک دست دیگر از سمت باز بسته ، کارت مشخصات و لوله کارگذاری را طوری نگه دارید تا بتوانید از لغزش قسمت بالای بسته جلوگیری کنید
مرحله سوم : با فشار انگشت شست و سبابه ، بازوهای T را به هم نزدیک کنید .
مرحله چهارم : وقتی بازوهای T به اندازه کافی به هم نزدیک شد ، لوله کارگذاری ابتدا به سمت خارج از بازوها کشیده و سپس آنرا به سمت بالا هدایت کنید بطوریکه بازوهای T در داخل لوله کارگذاری قرار گیرند
مرحله پنجم : دقت کنید که بازوها تا قسمت مسی وارد لوله کارگذاری شوند و توجه داشته باشید که قسمت مسی بازوها به داخل لوله کاگذاری فشار داده نشوند .
- با دقت پوشش پلاستیکی بسته را از کاغذ سفید زیر آن جدا کنید . (MUST )
- دقت داشته باشید تا قبل از کارگذاری IUD میله سفید به T فشار داده نشود .
- دقت کنید در فاصله زمانی بین آماده شدن IUD تا کارگذاری آن در رحم اجزا با هیچ چیز غیر استریلی برخورد نداشته باشد . (MUST )
- دقت کنید که از زمان خم و وارد کردن بازوهای T به داخل لوله کارگذاری تا کارگذاری آن در داخل رحم بیش از 5 دقیقه نگذرد . (MUST )
- ست استریل IUD گذاری را با رعایت نکات استریل باز کنید .
- محلول ضد عفونی کننده بتادین را با احتیاط به داخل گالی پات درون ست بریزید بگونه ای که به خارج از گالی پات پاشیده نشود
- دستکش استریل را به صورت استاندارد به دست کنید . (MUST )
- با دقت و به آرامی اسپکلوم را برای متقاضی بگذارید .
- سرویکس و واژن را با محلول ضد عفونی کننده ( حداقل دو بار ) تمیز کنید . (MUST )
- با تناکلوم به آرامی ساعت 10 و 2 سرویکس را گرفته و در اولین دنده آنرا قفل کنید . (MUST )
- با توجه به وضعیت رحم که در معاینه با دست متوجه شده اید ، هیسترومتر را با یک دست از سرویکس عبور دهید و این کار را در حالی انجام دهید که با دست دیگر تناکلوم را به سمت پایین و خارج با کشش ملایمی میکشید . در این مرحله دقت کنید که برای به حداقل رساندن احتمال عفونت این کار را فقط یکبار انجام دهید .
- در صورت وجود مقاومت در کانال سرویکس از کارگذاری IUD خودداری کنید . (MUST )
- با توجه به وضعیت رحم ، پس از احساس رسیدن هیسترومتر به قله رحم ، به آرامی آنرا خارج کنید .
- با توجه به موکوس / خون باقیمانده بر روی هیسترومتر اندازه رحم را تعیین و از مناسب بودن اندازه رحم برای کارگذاری IUD ( حداقل 5/6 و حداکثر 9 سانتیمتر ) اطمینان حاصل کنید . (MUST )
- تکمه آبی رنگ روی لوله کارگذاری را با توجه به اندازه رحم تنظیم کرده و دقت کنید که تکمه آبی رنگ هم سطح بازوهای خم شده T باشد . (MUST )
- در تمامی مراحل عکس العمل متقاضی را در نظر داشته و در صورتیکه متوجه علائم شوک وازوواگال ( تپش قلب ، افت فشارخون ، رنگ پریدگی ، عرق سرد و ... ) شدید انجام کار را متوقف نموده و با تغییر پوزیشن به بهبود حال عمومی متقاضی کمک نمائید ( در صورت عدم بهبودی فرد ، وی را به سطوح بالاتر ارجاع دهید ) . (MUST )
4- کارگذاری IUD
- در حالیکه با یک دست تناکلوم را گرفته و به آرامی میکشید تا حفره رحم و کانال سرویکس در یک راستا قرار گیرد ، لوله محتوی IUD را به آرامی از کانال سرویکس رد کنید . (MUST )
- با دقت لوله کارگذاری را از کانال سرویکس به حفره رحم وارد کنید تا زمانیکه تکمه آبی رنگ با سرویکس مماس شده یا مقاومتی در فوندوس رحم احساس شود ( تکمه آبی رنگ به صورت افقی قرار گرفته باشد ) . (MUST )
- در حالیکه با یک دست میله سفید و تناکلوم را به طور ثابت نگه میدارید ، با دست دیگر لوله کارگذاری را حدود 5/1 سانتیمتر بیرون کشیده ( به طرف خود ) بطوریکه با سر دایره ای شکل میله سفید برخورد کند . (MUST )
- وقتی بازوها آزاد شدند به آرامی و با دقت میله کارگذاری را به سمت قله رحم حرکت دهید تا زمانیکه با یک مقاومت جزئی روبرو شوید ( با انجام این عمل مطوئن میشوید که بازوهای T در بالاترین قسمت رحم قرار گرفته است ) دقت کنید که اعمال نیروی زیاد ممکن است سبب سوراخ شدن رحم شود . (MUST )
- به آرامی در حالیکه لوله کارگذاری را با یک دست ثابت نگه داشته اید با دست دیگر ابتدا میله سفید را خارج کرده و سپس لوله کارگذاری را به حالت چرخشی و به آرامی به سمت پایین حرکت داده تا از رحم و سرویکس کاملا" خارج شده و نخ IUD دیده شود . (MUST )
- نخ IUD را با فاصله 3-2 سانتیمتر از سرویکس قیچی کنید .
- تناکلوم را آهسته باز کرده و محل آنرا بررسی و خون ناشی از محل تناکلوم را با استفاده از پنبه تمیز پاک کنید و در صورت تداوم خونریزی با فشار دادن پنبه بر روی محل خونریزی از ادامه آن جلوگیری نمائید . (MUST )
- با دقت و به آرامی اسپکلوم را از واژن خارج و دستکش استفاده شده را از دست بیرون آورید .
- از پایان یافتن ارائه خدمت IUD گذاری فرد را اگاه کرده به متقاضی کمک کنید تا پس از چند دقیقه به آرامی از تخت پایین بیاید و برای جلوگلری از احتمال سرگیجه به وی توصیه کنید تا پیش از 15 دقیقه مرکز را ترک نکند . (MUST )
5- اقدامات بعد از کارگذاری IUD
- در خصوص چگونگی و زمان پیگیریهای بعدی ، لزوم انجام پاپ اسمیر بر اساس دستورالعملهای کشوری و اینکه در صورت بروز هرگونه مشکل احتمال در رابطه با IUD چه زمانی و به کجا مراجعه نماید به متقاضی توضیحات کافی را ارائه دهید . (MUST )
- نسبت به تمیز کردن وسایل اقدام کنید ( غوطه ور کردن وسایل قابل استریل در محلول ضدعفونی ، دور انداختن وسایل یکبار مصرف و تمیز کردن سطوح آلوده مانند ترالی ، تخت و ... ) . (MUST )
** موارد MUST مواردی هستند که حتما" باید مطابق با استاندارد انجام شوند . **
تهیه و تنظیم : شهین سعیدی ( مسئول برنامه تنظیم خانواده شهرستان پاوه )